Teatr po 1945 r. / Polska 1 WOT/L/T45PL-Z
Zajęcia stanowią ostatnie ogniwo kursowej historii teatru polskiego i obejmują lata 1945-2000. Ze względu na specyfikę epoki, ich zadaniem jest szczególne uwypuklenie kontekstu politycznego, w którym funkcjonowało życie teatralne Polski Ludowej, a także omówienie przemian, jakie rozpoczęły się wraz z odzyskaniem pełnej niepodległości. Pierwszy semestr obejmuje wybrane epizody, gdy relacje teatr-polityka odznaczały się szczególną intensywnością; w semestrze drugim zajęcia skupiają na najważniejszych twórcach. W zależności od potrzeb, raz przeważa ujęcie problemowe, a raz chronologiczne.
Zakres poszczególnych tematów:
1. Życie teatralne pod okupacją niemiecką i radziecką w czasie II Wojny Światowej. Problematyka bojkotu i tzw. kolaboracji
2. Bojkot i „kolaboracja” podczas stanu wojennego. Postawy aktorów: Halina Mikołajska, Tadeusz Łomnicki
3. Okres „łagodnej rewolucji”. Powojenne losy wielkich artystów: Schiller, Wierciński, Horzyca, Gall i in. na tle przemian politycznych.
4. „Zmiana warty”: Teatr Nowy Dejmka i doktryna realizmu socjalistycznego.
5. Okres Odwilży: powrót repertuaru romantycznego; przedstawienia rozrachunkowe; nowe zjawiska w dramaturgii i teatrze.
6. Pierwsze lata „małej stabilizacji”. Mrożek, Różewicz.
7. Teatr Narodowy Dejmka – idea i realizacja. „Dziady”: tło polityczne – przebieg „afery” – konsekwencje.
8. Dalsze losy Teatru Narodowego: Hanuszkiewicz; Krasowscy; Grzegorzewski
Portrety wybranych twórców:
9. Axer i T. Współczesny
10. Zygmunt Hübner
11. Legenda Starego Teatru: Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki, Andrzej Wajda
15. Jerzy Grotowski
16. Tadeusz Kantor
17. Krystian Lupa
19. Po roku 1989: „Młodsi zdolniejsi”
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 1 Sytuować najważniejsze fakty z życia teatralnego w kontekście historii politycznej i interpretować ich wzajemne relacje [K_W11]
EM 2 Scharakteryzować działalność głównych teatrów i związanych z nimi twórców [K_W05]
EM 3 Omówić najważniejsze dramaty [K_W09]
Umiejętności
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 4 Sformułować i przedstawić – ustnie lub pisemnie – wybrane zagadnienie z najnowszej historii teatru polskiego [K_U03]
EM 5 Dokonać analizy dzieła teatralnego lub tekstu scenicznego w kontekście historyczno-kulturowym [K_U05] [K_U06]
Kompetencje personalne i społeczne
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 7 Łączyć wiedzę o artystycznej stronie teatru ze świadomością jego funkcjonowania w kontekście politycznym i społecznym [K_K03]
EM 8 Uczestniczyć w dyskusji o tradycji i aktualnych problemach teatru polskiego [K_K06]
Kryteria oceniania
Aktywność w dyskusji 25%, egzamin 75 %
Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach.
Zaliczenie przedmiotu dokonuje się na podstawie ustnego egzaminu po II semestrze zajęć
Literatura
Podstawowa:
• Stanisław Marczak-Oborski, Teatr polski w latach 1918-1965. Teatry dramatyczne, Warszawa 1985 (część II i III).
• Marta Fik, Trzydzieści pięć sezonów. Teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944-1979, Warszawa 1981.
• Joanna Godlewska, Najnowsza historia teatru polskiego, Wrocław 2001 (wyd. II poprawione).
• 20-lecie. Teatr polski po 1989 roku, Kraków 2010.
• Wojciech Dudzik, Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku, Warszawa 2007.
• Małgorzata Szejnert, Sława i infamia. Rozmowa z Bohdanem Korzeniewskim, Londyn 1988 lub wydanie krajowe.
Utwory sceniczne
• Gombrowicz, Ślub; Operetka
• Szaniawski, Dwa teatry
• Kruczkowski, Niemcy
• Mrożek, Na pełnym morzu; Tango; Emigranci; Pieszo; Portret
• Różewicz, Kartoteka; Akt przerywany; Stara kobieta wysiaduje; Do piachu; Pułapka
• Iredyński, Żegnaj Judaszu; Ołtarz wzniesiony sobie
• Herbert, Drugi pokój; Lalek
• Grochowiak, Chłopcy
• Bryll, Rzecz listopadowa
• Kajzar, Paternoster
• Głowacki, Antygona w Nowym Jorku
• Słobodzianek, Prorok Ilja
Uzupełniająca:
Józef Kelera, Panorama dramatu, Wrocław 1989.
Antologia dramatu polskiego 1945-2005, tom 1-2,wybór i opracowanie Jan Kłossowicz, Warszawa 2007
Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia I, Warszawa 2013
Grzegorz Niziołek, Polski teatr zagłady, Warszawa 2014
Zenobiusz Strzelecki, Współczesna scenografia polska, Warszawa 1983