Style muzyczne 4 WA/A/SM4-Z
Do zakresu zadań studenta należy zaznajomienie się z podziałami dot. pulsacji ósemkowej oraz triolowej, zrozumienie zasad dotycz. współistnienia obu form pulsacji, ze szczególnym naciskiem na fenomen swingowania (podziały triolowe). Zadania będą przeprowadzane na dwóch gatunkach muzyki jazzowej: Blues (forma 12-taktowa) oraz typowy standard jazzowy (32-taktowy), oparty o budowę formalną A-A-B-A, A-A1 lub A-B, oparty także o wyrazistą progresję II-V-I.
1. Blues.
a. Zaznajomienie się z budową formalną, oraz fenomenem bluesowej triady harmonicznej (każdy ze stopni jest dominantą septymową).
b. Zaznajomienie się ze skalą pentatoniczną (archetyp wszystkich skal muzycznych)
c. Zaznajomienie się ze skalą bluesową (zagadnienie blue note: obniżony III, V oraz VII stopień skali).
d. Podjęcie prób improwizacji motywicznej (improwizacja motywiczna jako pierwotna forma improwizacji)
e. Call and response (zawołanie - odpowiedź, jako motywiczna forma improwizacji jazzowej oraz tzw. "czwórki")
2. Standard jazzowy oparty o wyrazistą progresję harmoniczną II-V-I.
a. Zaznajomienie się z budową formalną typowego standardu jazzowego (32-taktowego)
b. Zaznajomienie się z podstawową progresją harmoniczną zbudowaną na II, V oraz I stopniu (II-V-I).
c. Podjęcie prób improwizacji motywicznej opartej na progresji II-V-I
d. Zaznajomienie się ze skalą Bunky Green'a (dot. II=V-I)
Efekty kształcenia
Student zapoznaje się z podstawowymi idiomami muzyki jazzowej (puls, artykulacja dźwięku oraz improwizacja), jednocześnie poznając dwa filary muzyki jazzowej:
SAW W01, SAW W03, SAW W04, SAW W05,
SAW U02,
K_U07, K_K05
Blues.
a. Poznaje budowę formalną gatunku (zwykle 12-taktową), wie co to takiego chorus, oraz kiedy się rozpoczyna oraz kończy każdy z kolejnych chorusów utworu. Rozumie napięcia wynikające z następstw harmonicznych opartych na triadzie harmonicznej. Nabiera pewności siebie tak w odbiorze jak i w czynnym uczestniczeniu (improwizowaniu).
b. Zaznajamia się ze skalami, najpierw pentatoniczną a potem skalą bluesową, dzięki czemu może rozpocząć przygodę z improwizacją metodą "scat" (traktuje swój głos jak instrument muzyczny)
d. Poprzez podejmowanie prób improwizacji oraz wiedzę zdobytą z zakresu dźwięków obcych oraz przejściowych wykracza swoją interpretacją utworu poza ogólnie przyjęty kanon "odśpiewywania" wyuczonego wcześniej tematu muzycznego. Nabywa zdolności do proponowania bardziej wyrafinowanych harmonicznie dźwięków w samym procesie modyfikacji tematu głównego utworu (potem nie tylko jazzowego). Poszerza swoje zdolności słyszenia oraz oswaja się z "kolorystyką" podstawowych następstw harmonicznych, związanych z triadą harmoniczną oraz jej substytutami. Buduje swój język artystyczny jako potencjalny improwizator lub wykonawca, który jest w stanie zaproponować ciekawą wokalizę (wokaliza - skromniejsza postać improwizowanej partii).
Standard jazzowy.
a. Poznaje budowę formalną gatunku (zwykle 32-taktową) opartą najczęściej o cykl A-A-B-A, A-A1, lub A-B.
b. Zapoznaje się z dwoma zasadniczo różniącymi się podziałami świata muzyki na puls ósemkowy oraz triolowy. Dzięki tej wiedzy student zaczyna rozróżniać podziały triolowe, ściśle skorelowane z muzyką synkopowaną. Dzięki tej wiedzy zapoznaje się z fenomenem swingowania.
c. Zapoznaje się z archetypem zwrotu harmonicznego jakim jest progresja II-V-I. Ta wiedza pozwala na zrozumieniu różnic w "ciążeniach" oraz napięciach wynikających ze wspomnianej progresji oraz różnic, jakie dzielą je od klasycznej progresji I-IV-V. Dzięki ćwiczeniom (ośpiewywaniem dźwięków właściwych kolejnym akordom septymowym) opartym o progresje II-V-I (Aebersold vol.3) student zaczyna rozróżniać kolorystykę następstw i dostrzegać je w innych przykładach tematów standardów jazzowych. Dzięki ośpiewywaniu progresji II-V-I nabywa swobodę w traktowaniu swojego głosu jako instrumentu muzycznego oraz buduje swój osobisty język improwizatora złożony z samodzielnie wypracowanych "licków" (patentów).
Kryteria oceniania
Ocenie podlegają:
1. Swoboda w traktowaniu rytmu synkopowanego, za czym idzie umiejętność swingowania w zakresie przynajmniej podstawowym (umiejętność realizacji tematu głównego utworu za pomocą podziałów triolowych).
2. Stylowość wykonania utworu (blues lub standard jazzowy) wynikająca z faktu zrozumienia idei podziałów triolowych, a co za tym idzie "jakości" samego swingowania.
3. Improwizacja (blues oraz standard oparty o progresję II-V-I), umiejętność poruszania się po skali bluesowej (blues) lub progresji II-V-I (standard jazzowy), a co za tym idzie umiejętność odpowiedniego dobierania kolejnych dźwięków, tonów skali bluesowej oraz skal opartych o stopień II, I oraz V.
4. Fantazja oraz polot (wyobraźnia muzyczna) w zakresie proponowanych podczas improwizacji podziałów rytmicznych.
5. Swoboda w operowaniu dźwiękami bardziej wyrafinowanym (przejściowe lub obce, nie pochodzące ze skal przystających do następstw harmonicznych) zaświadczającymi o wyższym stopniu wtajemniczenia (osłuchania się z kanonami muzyki jazzowej).
Przedmiot kończy się sprawdzianem (egzaminem) w zakres którego wchodzi:
1. Wykonanie utworu z gatunku Blues, polegające na zaśpiewaniu tematu głównego oraz co najmniej dwóch chorusów improwizacji (2x12 taktów).
2. Wykonanie utworu z gatunku Standard jazzowy (z wyraźną progresją II-V-I), polegające na zaśpiewaniu tematu głównego oraz co najmniej jednego chorusu improwizacji (zazwyczaj 32 takty).
Literatura
1. The Real Book of Blues (Music Sales Ltd; 01 edition (1 May 1999)
2. 100 Jazz & Blues Greats (Music Sales Ltd (1 Jan. 1987)
3. The Real Book - Volume I, II, II (Hall Leonard)
The New Real Book I, II, III (Hall Leonard)
4. The Ultimate Jazz Fake Book (Fake Books) C Edition (Hall Leonard)
5. II-V-I vol.3 (Jamey Aebersold )