Historia teatru lalek I WSL/TTL/HTL-Z
I. Współczesny teatr lalek w Polsce i na świecie:
- wprowadzenie
- współczesne życie teatralne (teatry, festiwale, centra, domy produkcyjne, czasopisma, szkoły)
- terminologia wczoraj (techniki tradycyjne) i dziś (lalka nova, animant, digittry)
- modele teatru lalek (instytucje, grupy, teatry niezależne, soliści)
- artyści lalkarze, reżyserzy, aktorzy, scenografowie
- twórcy polscy ostatnich dekad (Tomaszuk, Rau, Wierzbicki, Walny, Bartnikowski/Bikowski, Chomczyk/Sowa, Sakowicz)
- mistrzowie lalkarstwa (Tranter, Okamoto, Soehnle, Schoenbein, Paiva, Aspeli, Montecchi)
- najmłodsze pokolenie
II. Historia europejskiego lalkarstwa:
1. Źródła i pochodzenie teatru lalek
2. Lalkowy teatr antyczny
3. Teatr mechaniczny automaty – animatroniksy (od Herona, Jacquet-Drozów, teatrum mundi do animatroniksów i lalkarstwa cyfrowego)
4. Maska - mim – misterium
5. Komedia dell’arte
6. Angielscy komedianci
7. Opera marionetkowa
8. Komedia uliczna
9. Lalkarstwo wędrowne
10. Schyłek tradycyjnego lalkarstwa
11. Nowe trendy i Wielka Reforma
12. Rewia lalkowa XIX/XX
13. Papa Schmid i w stronę dzieci
14. Modernizm i lalki
15. Teatr artystyczny I poł. XX wieku (Brann, Teschner, Skupa, Puhonny… )
III. Historia teatru lalek w Polsce (XV-XXI)
1. Wprowadzenie do dziejów polskiego teatru lalek (okresy, przełomy, epoki, formy teatru)
2. Łątka w rękach komediantów
3. Polacy w Europie, Norblin i awans lalkarstwa
4. Teatr mechaniczny
5-6. Szopka
8. Szopka satyryczna
9. Lalki w Polsce w I połowie XX wieku
10. Wojna i lalki
11. Jarema, Ryl, Kilian-Stanisławska i Obrazcow
12. Wilkowski – Kilian
13. Dorman – Serafinowicz – Dziedziul: nowy teatr dla dzieci/dorosłych
14. Wrocław – Białystok
15. Lalkarze II połowy XX wieku
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student zna i rozumie
T_W01 Podstawowe zagadnienia obejmujące nauki humanistyczne; zna elementy dzieła scenicznego;
T_W04 metody i sposoby wykorzystania klasycznych i współczesnych form teatru lalek oraz wykazuje się znajomością stylów i metod gry aktorskiej
T_W05 podstawowe linie rozwojowe w historii teatru oraz ma orientację w piśmiennictwie związanym z tymi zagadnieniami
T_W06 możliwości wykorzystania i mieszania konwencji i stylów przynależnych teatrowi lalek i żywego planu w celu uzyskania współczesnej wymowy dzieła artystycznego
T_W07 środki ekspresji w teatrze ożywionej formy, posiada wiedzę z zakresu możliwości warsztatowych pokrewnych dyscyplin (w tym najnowszych trendów);
T_W08 problematykę związaną z technologiami stosowanymi w teatrze (w ujęciu całościowym), oraz rozwojem technologicznym w dziedzinie teatru lalek
T_W09 wzajemne relacje między teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiów, a także wykorzystuje tę wiedzę do dalszego rozwoju artystycznego;
T_W12 istotę procesów kulturowych posiada umiejętność rozpoznawania wybranych elementów kultury materialnej poszczególnych epok, obszarów i warstw społecznych;
W zakresie umiejętności student potrafi:
T_U01 dysponować wiedzą i umiejętnościami potrzebnymi do kreowania koncepcji artystycznych; prezentować wysoko rozwiniętą osobowość twórczą umożliwiającą ich tworzenie i realizację
T_U12 tworzyć ustne i pisemne wypowiedzi z zakresu sztuk teatralnych w oparciu o zdobytą wiedzę teoretyczną
T_U14 przyswoić sobie formy zachowań związane z występami publicznymi w kontekście prezentacji dokonań artystycznych
W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:
T_K01 wykorzystania nabytej wiedzy w celu formułowania sądów i rozwiązywania problemów poznawczych praktycznych; jest gotów do krytycznej oceny odbieranych treści
Kryteria oceniania
Sem 1 - zaliczenie - na podstawie obecności i aktywności ;
Sem. 2 - zaliczenie na ocenę - na podstawie obecności i aktywności oraz rozmowy indywidualnej lub pracy pisemnej na zadany temat;
Sem. 3 - egzamin na podstawie rozmowy indywidualnej lub pracy pisemnej.
Ocena egzaminacyjna jest sumą ocen po każdym semestrze.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Jurkowski H., Dzieje teatru lalek. T. 1 – Od antyku do „belle epoque”, T. 2 – Od modernizmu do współczesności, Teatr im. Andersena, Lublin 2014;
2. Jurkowski H., Metamorfozy teatru lalek w XX wieku, Errata, Warszawa 2002;
3. Jurkowski H., Moje pokolenie. Twórcy polskiego teatru lalek II połowy XX wieku, POLUNIMA, Łódź 2006;
4. Waszkiel M., Dzieje teatru lalek w Polsce, 1944-2000, AT, Warszawa 2012;
5. Waszkiel M., Teatr lalek w dawnej Polsce, AT, Warszawa 2018;
6. Wiśniewska M., Archipelag indywidualności. Solowe teatry performerów współdziałających z materią, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2022.
Literatura uzupełniająca:
7. IMPULSY. MAPOWANIE NOWEGO TEATRU LALEK / IMPULSES. MAPPING THE NEW PUPPET THEATRE, pod red. /edited by M.Kocur, Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Filia we Wrocławiu, Wydział Lalkarski, Wrocław 2022;
- Encyclopedie mondiale des Arts de la Marionnette, UNIMA, L’Entretemps, Montpelier 2009 (wersja internetowa angielska, francuska, hiszpańska: https://wepa.unima.org)
- czasopismo „Teatr Lalek”
- Internet, wortale teatralne
- liczne wydawnictwa poszczególnych teatrów lalek