Adaptacja - skrzynka z narzędziami WSL/RTL/ASKzN-L
Celem zajęć jest poznanie konkretnych narzędzi z warsztatu dramaturga, najważniejszych technik, sposobów, chwytów i strategii dramaturgicznych. Katalog prezentowanych i praktycznie stosowanych technik stanowi vademecum dla reżysera–dramaturga i reżysera–adaptatora. Praca na zajęciach odbywa się w blokach tematycznych poświęconych poszczególnym technikom. Dodatkowo, jeden z bloków tematycznych zajęć poświęcony jest podstawowym prawnym aspektom pracy reżysera pracującego z utworem literackim, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z cudzym tekstem. Celem tego bloku jest wyposażenie studentek/-ów w rozpoznanie i niezbędną wiedzę o prawnych uregulowaniach literackiego etapu prac dramaturgicznych. W tej części studenci/-tki otrzymują wiedzę jakie strategie analityczne i adaptacyjne są prawnie dopuszczalne oraz na jakie zabiegi interpretacyjne i adaptacyjne niezbędne jest pozyskanie zgód prawnych.
Podczas zajęć każdy student poznaje warsztat dramaturga, czyli kilkadziesiąt narzędzi - technik dramaturgicznych. Zajęcia odbywają się wg schematu:
1. Zdefiniowanie celu zajęć, zadania podstawowego i zadań szczegółowych. Omówienie tematu, zadań i wybranego utworu.
2. Prezentacja wybranych narzędzi dramaturgicznych wraz z przykładami zastosowań oraz przeprowadzenie ćwiczeń z użyciem wybranych narzędzi.
3. Lektura i interpretacja wybranych utworów.
4. Analiza dramaturgiczna: analiza tekstu, omówienie kontekstu literackiego, społecznego, ideologicznego i historycznego, analiza struktury dramaturgicznej i fabularnej, omówienie i interpretacja tematów literackich.
5. Zaplanowanie pracy dramaturgicznej i adaptatorskiej w oparciu o wybrane sceny i postaci, opracowanie dramaturgii wybranego fragmentu, opracowanie koncepcji i analiza najważniejszych założeń.
6. Omówienie i analiza koncepcji. Sformułowanie przez studenta głównych założeń dramaturgicznych i głównego komunikatu scenicznego.
7. Pogłębiona analiza dramaturgiczna i analiza postaci, ich motywacji, okoliczności w jakich działają i celów, do których dążą. Analiza psychologiczna i społeczna. Podczas prac analitycznych opracowane zostają relacje pomiędzy postaciami, przesłanie adaptacji, charakterystyka estetyczna i stylistyczna oraz precyzyjnie wyznaczone komunikaty sceniczne.
8. W czasie ćwiczeń studenci zdobywają wiedzę na temat dramaturgicznych sposobów budowania sceny, doboru i eliminacji środków dramaturgicznych i środków wyrazu, zaplanowania metafory teatralnej, poszczególnych etapów dramaturgicznych przygotowania scenariusza teatralnego/egzemplarza reżyserskiego. Szczególnie istotne jest zdobycie wiedzy o zaplanowaniu poszczególnych etapów. Ważna jest umiejętność nadania teoretycznym pomysłom praktycznego, teatralnego kształtu, doprowadzenia pomysłów i planów do końca. Zajęcia grupowe oparte na ćwiczeniu umiejętności świadomego posługiwania się narzędziami warsztatu dramaturga w obszarze propedeutyki reżyserskiej i przygotowania egzemplarza reżyserskiego.
9. Rodzajem "suplementu" do zajęć poświęconych dramaturgicznym i reżyserskim aspektom adaptacji jest wykład poświęcony podstawowym prawnym aspektom adaptacji, czyli temu w jaki sposób możliwości i prawa adaptatorów są wyznaczane i ograniczane przez prawo autorskie i prawa autorów dzieł adaptowanych oraz na jakie zapisy w umowach o adaptację warto zwracać uwagę.
Ze względu na zagrożenie epidemiczne w związku z pandemią SARS-COV 2 (oraz innymi ewentualnymi okolicznościami mogącymi wymagać podobnych metod) w ramach metod dydaktycznych uwzględnione zostają metody nauczania zdalnego, w tym ćwiczeń, wykładów oraz konsultacji grupowych i indywidualnych za pomocą aplikacji i programów do komunikacji zdalnej/internetowej (w tym: mail, telefon, aplikacje z pakietu Office ze szczególnym uwzględnieniem Microsoft Teams, Zoom, Messenger, Skype etc.).
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA – student/studentka po zakończeniu kursu powinien/-na:
Pamiętać i stosować około 20 technik dramaturgicznych R_W9
Definiować i określać strategie dramaturgiczne w terminach związanych ze specjalistycznymi opracowaniami z dziedziny analizy dramaturgicznej, dramaturgii, scenopisarstwa R_W7
Operować terminologią dramaturgiczną i prawną z prawa autorskiego w zakresie praw do tekstu literackiego R_W8
UMIEJĘTNOŚCI – student po zakończeniu kursu pownien:
Wybierać sposób reżyserskiej analizy tekstu literackiego R_U2
Posługiwać się w określonych sytuacjach decyzyjnych technikami dramaturgicznymi i adaptacyjnymi R_U4, R_U5
Wykorzystywać techniki dramaturgiczne w praktyce reżyserskiej w celu konstruowania komunikatów artystycznych R_U8, R_U9
KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE:
Wytworzyć i wzmocnić cechy sprzyjające animacji procesów twórczych – indywidualnie i w zespole artystycznym – za pomocą technik dramaturgicznych R_K2
Rozwinąć gotowość do podejmowania decyzji reżyserskich R_K6
Wytworzyć nawyk kreatywnego myślenia i twórczego rozwiązywania problemów dramaturgicznych. R_K2, R_K6
Kryteria oceniania
Ocena zapamiętanej wiedzy 60 %
Ocena twórczego zastosowania 40%
Sem III - zaliczenie
Sem IV -zaliczenie z oceną.
Literatura
Literatura podstawowa:
- "Poetyka" Arystoteles,
- "Adaptacja. Skrzynka z narzędziami" Marta Miłoszewska, podręcznik dramaturgiczny,
Literatura uzupełniająca:
– "Bohater o tysiącu twarzach" Joseph Campbell,
– "Screenwriting: The Sequence Approach" Paul Joseph Gulino,
– "Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury" Alicja Helman,
– "Jak pisać. Pamiętnik rzemieślnika" Stephena Kinga,
– "Teatr postdramatyczny" Hans-Thies Lehmann,
– "Święty spokój. Wywiad ze Stanisławem Lemem" ("Kino",10/2000),
– "Język nowych mediów" Lev Manovich,
– "W mgnieniu oka. Sztuka montażu filmowego" Walter Murch
– "Morfologia bajki magicznej" Władimir Propp,
– "Podróż autora. Struktury mityczne dla scenarzystów i pisarzy" Christopher Vogler.
– Ustawa o prawie autorskim