Współczesne życie teatralne 1 WOT/M/WspZTr1-Z

Zajęcia odbywają się w formie dyskusji na temat prezentowanych zjawisk i przykładów z nowego teatru.

Zakres poszczególnych tematów:
1. Krystian Lupa jako odnowiciel teatru artystycznego w teatrze repertuarowym.

2. Krzysztof Warlikowski – ucieczka z teatru jako sposób uwierzytelnienia relacji z widzem.

3. Krzysztof Garbaczewski – nowe technologie jako nowa teatralność

4. Wojciech Ziemilski – teatr dokumentalny jako zjawisko artystyczne

5. Michał Borczuch – poetyka anarchii środków

6. Romeo Castellucci – od wyobrażonego do realnego

7. Rodrigo Garcia, Markus Ohrn – czy w teatrze istnieją granice i tabu

8. Widz jako twórca spektaklu

9. Nietaniec i nieteatr – Jerome Bel i Forced Entertainment

10. Technologie postdramatyczne – Jan Lauwers

11. Jak uzyskać polityczność teatru? Milo Rau, Rimini Protokoll, Marta Górnicka

12. Storytelling jako żródło przymierza z widzem

13. Szkodliwość reprezentacji – Rene Pollesch

14. Jan Fabre – czy taniec jest teatrem?

15. Omawianie nowych premier i prezentacji teatrów warszawskich.

W cyklu 2025/26-Z:

„Współczesne życie teatralne” dla pierwszego roku studiów drugiego stopnia WoTu w roku akademickim 2025/26 to zajęcia poświęcone przeglądowi ważnych, bieżących wydarzeń budujacych pejzaż najnowszego teatru w Polsce, ułożone w następujące, przeplatające się ze sobą bloki tematyczne:

1) konkursy dramaturgiczne: analiza wyników trzech ważnych polskich konkursów dramaturgicznych (tj. gdyńskiej nagrody dramaturgicznej, nagrody dramaturgicznej im. tadeusza różewicza, narracji nieobecnych) pod kątem tematów, osób autorskich, a także trendów w najnowszej polskiej literaturze teatralnej;

2) najnowsze premiery w warszawskich teatrach: analiza nowych przedstawień z różnych warszawskich teatrów (wybranych wspólnie z osobami studiującymi na początku semestru) połączona z próbą osadzenia ich w szerszych kontekstach (teatrologicznych, społecznych, politycznych);

3) teatr telewizji: analiza fenomenu medium teatru telewizji na przykładach wybranych, najnowszych premier (wybranych wspólnie z osobami studiującymi na początku semestru);

4) analiza zwycięskich koncepcji programowych / sylwetek osób dyrektorskich w teatrach: powszechnym, narodowym, nowym;

Harmonogram zajęć jest elastyczny, poniższy układ jest propozycją, która zostanie przeanalizowana i ostatecznie potwierdzona wspólnie z osobami studiującymi:

1. 7 X: zajęcia organizacyjne;
2. 14 X: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów (propozycja: „alphago_lee. teoria poświęcenia” w reż. natalii korczakowskiej);
3. 21 X: krajobraz po konkursach: analiza programów i sylwetki osób dyrektorskich z teatrów: powszechnego, narodowego, nowego;
4. 28 X: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów (propozycja: „unpacking” w reż. katarzyny kalwat);
5. 4 XI: gdyńska nagroda dramaturgiczna: analiza pięciu finałowych sztuk;
6. 18 XI: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów (propozycja: „sublokatorka” w reż. mai kleczewskiej);
7. 25 XI: „podwójna” premiera - „pieśni piekarzy polskich” mariusza gołosza w nowym teatrze w warszawie w reż. ewy galicy (premiera 7 XI 2025) oraz w teatrze telewizji w reż. klaudii gębskiej (premiera listopad 2025);
8. 2 XII: nagroda dramaturgiczna im. tadeusza różewicza: analiza trzech finałowych sztuk;
9. 9 XII: omówienie wybranej premiery z teatru telewizji - produkcja oryginalna (propozycja: „ruda” w reż. wawrzyńca kostrzewskiego);
10. 16 XII: narracje nieobecne: analiza trzech finałowych sztuk;
11. 13 I: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów (propozycja: „termopile polskie” w reż. jana klaty);
12. 20 I: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów (propozycja: „rękopis znaleziony w saragossie” w reż. grzegorza jarzyny);
13. 27 I: omówienie wybranej premiery z teatru telewizji - przeniesienie (propozycja: „nowy pan tadeusz, tylko że rapowy” w reż. kamila białaszka (+ kontekst „księgi sprośności” w reż. macieja wojtyszki);
14. 3 II: omówienie wybranej premiery z warszawskich teatrów / teatru telewizji (propozycja: „kocham balet” w reż. ramona nagabczyńska);

Koordynatorzy przedmiotu

Jan Czapliński

Efekty kształcenia

Wiedza
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 1 - Scharakteryzować obszar nowych zjawisk teatralnych K_W03
EM 2 Ustalić narzędzia umożliwiające analizę i opis faktów teatralnych K_W05
EM 3 - Rozpoznawać zależności komunikacyjne w dzisiejszym teatrze K_W07

Umiejętności
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 4 - Prezentować współczesne życie teatralne K_U03
EM 5 - Posługiwać się językiem i poetyką nowego teatru K_U04
EM 6 - Pokazać teatr w kategorii zjawiska artystyczno-politycznego. K_U03

Kompetencje personalne i społeczne
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 7 - Wyrażać własny światopogląd teatralny K_K0
EM 8 - Identyfikować aparat krytycznej analizy. K_K03
EM 9 - Uczestniczyć w debacie na temat zadań i roli nowego teatru. K_K05

Kryteria oceniania

Pierwszy semestr zaliczany jest na podstawie obecności i aktywnego udziału w zajęciach.
Drugi semestr dla roku drugiego kończy się zaliczeniem na podstawie pracy pisemnej, dla roku trzeciego - egzaminem.
Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach w ciągu dwóch semestrów.

Literatura

1. Podstawowa:
Hans Thies Lehmann „Teatr postdramatyczny”
Przewodniki teatralne publikowane w poszczególnych numerach Didaskaliów

2. Uzupełniająca:
Wszystkie publikacje z Linii teatralnej wydawnictwa Ha!art http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/linie-wydawnicze/linia-teatralna

W cyklu 2025/26-Z:

LITERATURA
narracje nieobecne:
„stan podgorączkowy”, mariusz gołosz
„o człowieku co wlazł do morza (i chyba nie wylezie)”, krysia bednarek
„test. historia banalna”, ada malecka

gdyńska nagroda dramaturgiczna:
„biedermannowie”, anna wakulik
„kiedy stopnieje śnieg”, katarzyna minkowska, tomasz walesiak
„paraskewa”, olga maciupa
„porwanie roberta lewandowskiego przez tchórzliwego łukasza pawłowskiego”, łukasz pawłowski
„wyjątko”, beniamin maria bukowski

nagroda dramaturgiczna im. tadeusza różewicza:
„najcieplejsza zima naszego życia”, tomasz j. motyka
„chciałaś hrabiego, to teraz rób na niego”, martyna wawrzyniak
„a na mnie wyrosną truskawki”, maciej rabski
„papier, kamień, nożyce. relacja z pogranicza”, marcin reodorczyk

oraz:
„teatr ma gryźć”, rozmowa dawida karpiuka z mają kleczewską, „teatr”, wrzesień 2025
„ja mam kadencję, jak karol nawrocki”, rozmowa dominika gaca z janem klatą, „teatr”, wrzesień 2025
„zrobimy warlikotekę”, rozmowa tomasza platy z michałem merczyńskim, „teatr”, wrzesień 2025

SPEKTAKLE
„alphago_lee. teoria poświęcenia” w reż. natalii korczakowskiej, teatrgaleria studio
„sublokatorka” w reż. mai kleczewskiej, teatr powszechny
„termopile polskie” w reż. jana klaty, teatr narowody
„rękopis znaleziony w saragossie”, w reż. grzegorza jarzyny, teatr polski
„kocham balet” w reż. ramony nagabczyńskiej, komuna warszawa
„pieśni piekarzy polskich” w reż. ewy galicy, nowy teatr
„unpacking” w reż. katarzyny kalwar, teatr dramatyczny

TEATR TELEWIZJI
„ruda” w reż. wawrzyńca kostrzewskiego
„pieśni piekarzy polskich” w reż. klaudii gębskiej
„nowy pan tadeusz, tylko że rapowy” w reż. kamila białaszka
„matka joanna od aniołów” w reż. weroniki szczawińskiej
„melodramat” w reż. anny smolar