Awangarda teatru dzisiaj WOT/M/GTK/AD-Z
Zajęcia będą poświęcone pojęciu awangardy, jego transformacjom i rekonfiguracjom, współczesnemu dziedzictwu, zrewidowaniu kluczowych dla awangardy pojęć. Mimo iż o zmierzchu lub końcu awangardy mówi się o od dawna, rozrachunki awangardowe wciąż trwają a samo pojęcie powraca regularnie w ożywionych dyskusjach. Do czego odnosi się awangarda w kontekście historycznym, a co oznacza dla nas dziś? Jak ma się wielka awangarda do późniejszej sztuki konceptualnej i eksperymentalnej? Czy awangarda to spójny projekt czy określenie-wytrych, którym opisuje się wszystkie trudne do sprecyzowania i zakwalifikowania zjawiska? Jaką rolę w procesach przeobrażeń awangardy odegrały sztuki performatywne? Zastanowimy się nad filozoficzno-estetycznym aspektem awangardowego projektu oraz omówimy konkretne przykłady historycznych i współczesnych praktyk teatralnych.
Najważniejsze zagadnienia:
1. Historyczna awangarda i jej związki z teatrem– wyróżniające cechy awangardy; spojrzenie na formę i funkcję sztuki; określenie ogólne czy szereg różnych zjawisk?
2. Neoawangarda lat 60. i 70. i jej związki z teatrem – między sztuką a życiem: techniki włączania publiczności; rekonfiguracja pojęć wielkiej awangardy; kontekst społeczno-polityczny; zerwanie czy kontynuacja?
3. Instytucjonalizacja awangardy – kreatywność, kapitalizm i teatr
4. Postmodernistyczna krytyka awangardy – koniec wielkich narracji, pluralizm form i idei; zmierzch / koniec awangardowego i emancypacyjnego powołania sztuki?; formacja artystyczna a postawa awangardowa
5. „Awangarda po awangardzie”: współczesne idee autonomii i polityczności sztuki
6. Praktyki alternatywne we współczesnym teatrze : możliwe gesty oporu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 1 Znać historyczne kody awangardowe.
EM 2 Mieć podstawową wiedzę na temat transformacji projektu awangardowego.
EM 3 Mieć podstawową wiedzę na temat współczesnego sporu o autonomię i polityczność sztuki i jego wpływie na współczesny teatr.
Umiejętności
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 4 Wskazać cechy charakterystyczne projektu historycznej awangardy.
EM 5 Scharakteryzować różnice między wielką awangardą, neoawangardą a współczesnymi projektami emancypacyjnymi i osadzić poszczególne ruchy na tle przemian społeczno-kulturowych.
EM 6 Wskazać rolę, jaką sztuki performatywne odegrały w przeobrażeniach formacji awangardowej.
Kompetencje personalne i społeczne
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 7 Umieć porównywać zjawiska z różnych okresów i dziedzin XX-wiecznej kultury.
EM 8 Dyskutować i konstruować argumenty w grupie.
Kryteria oceniania
Aktywne uczestnictwo w zajęciach
Systematyczne czytanie wskazanych lektur
Systematyczne oglądanie rejestracji wskazanych spektakli
Wykonywanie prac domowych
Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach.
1. Aktywność w dyskusji i lektura wskazanych tekstów (30%)
2. Przygotowanie referatu (30%)
3. Egzamin (40%)
Literatura
Podstawowa (artykuły i wybrane rozdziały książek):
1. Zygmunt Bauman, Płynna nowoczesność,
2. Grzegorz Dziamski, Awangarda w perspektywie postmodernizmu, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 1996.
3. Claire Bishop. Sztuczne piekła, Bęc zmiana, Warszawa 2015.
4. Peter Burger, Teoria awangardy, Universitas, Kraków 2006.
5. Tomasz Kireńczuk, Od sztuki w działaniu do działania w sztuce. Filippo Tommaso Marinetti i teatr włoskich futurystów, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.
6. Bojana Kunst, Artysta w pracy. O pokrewieństwach sztuki i kapitalizmu, Instytut Teatralny, Konfrontacje Teatralne / Centrum Sztuki w Lublinie, Warszawa-Lublin 2016.
7. Grzegorz Niziołek, Kultura w liczbie pojedynczej i sztuka przeżycia, „Dwutygodnik.com” 2017 nr 10.
8. Jacques Rancière, Estetyka i polityka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2007. / Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, Ha!Art, Kraków 2007.
9. Alina Świeciak, Fikcja awangardy?, „Teksty drugie” 2015 nr 6.
10. Artur Żmijewski, Stosowane sztuki społeczne, „Krytyka Polityczna” 2007 nr 11/12.
11. Agnieszka Kurant, Oskar Dawicki, Łukasz Ronduda, Janek Simon, Edwin Bendyk, Andrzej Nowak, Ola Wasilkowska, Manifest Nooawangardy. Sztuka wobec kapitalizmu kognitywnego, posthumanizmu i nauk o złożoności, Fundacja MAMMAL, Warszawa 2010.
Uzupełniająca:
1. Henri Béhar, Dada i surrealizm w teatrze, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975.
2. Ryszard Kluszczyński, Awangarda. Rozważania teoretyczne, Wydawnictwo UŁ, Łódź 1997.
3. Hans Richter, Dadaizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986.
4. Jan Sowa, Galeryjne mendy muszą być trendy, czyli system lewicowej mody, „Kresy” 2009 nr 1-2.
5. Tadeusz Szkołut, Awangarda, neoawangarda, postawangarda, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
6. Anna Zeidler-Janiszewska (red.), Sztuka i estetyka po awangardzie a filozofia postmodernistyczna, Instytut Sztuki, Warszawa 1994.