Teatr i kultura włoska WOT/L/TrWlos
Zajęcia będą poświęcone XX i XXI-wiecznej kulturze Włoch i jej przeobrażeniom na tle społeczno-politycznym. Przyjrzymy się głównym włoskim ruchom artystycznym tego okresu (futuryzm, neorealizm, arte povera) i ich związkom z teatrem , twórczości wybranych włoskich reżyserów/ek oraz modelowi organizacji współczesnego życia teatralnego we Włoszech. Na zajęciach omawiane będą zarówno wybrane przedstawienia, jak i filmy oraz dzieła sztuk wizualnych.
Najważniejsze zagadnienia:
1. Futuryzm – założenia i strategie działania; performatywny charakter awangardowej rewolucji. Obszary futurystycznych poszukiwań teatralnych: widz, scenografia, maszyna. Zwiazki z faszyzmem.
2. Teatralność faszyzmu –postać Gabriele'a d’Annunzia - celebryta, dramatopisarz, prekursor faszyzmu. Postać Mussoliniego we włoskim teatrze
4. Neorealizm – panorama powojennych zniszczeń, próba ideologicznej odbudowy kraju, mit włoskiego ruchu oporu, rozrachunki z faszyzmem: Vittorio De Sica, Roberto Rossellini
5. Narodziny włoskiego teatru publicznego - Giorgio Strehler i Piccolo Teatro di Milano
6. Włoska neoawangarda teatralna: rzymskie piwnice,, kształtowanie się teatru poszukującego (teatro di ricerca) , tworczość Carmelo Bene,
7. Kino lat 60.: Słodkie życie Federica Felliniego i współczesne nawiązania: Wielkie piękno Paola Sorrentino; spaghetti western.
8. Arte povera: historia nazwy, założenia, główne dzieła, związki z teatrem, dziedzictwo
9. Pier Paolo Pasolini: intelektualista i reżyser. Manifest teatralny i tragedie. Kontekst społeczno-polityczny lat 70.: lata ołowiu.
10. Postać Oriany Fallaci. Listy do Pasoliniego.
11. Dario Fo – inna wizja teatru politycznego. Reinterpretacja tradycji komedii dell’arte. Misterio buffo.
12. Twórczość Romea Castellucciego i Boska komedia Dantego
13. Model organizacji teatru we Włoszech
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 1 Mieć podstawową wiedzę na temat najważniejszych ruchów artystycznych we Włoszech XX wieku i ich związków z teatrem K_W04
EM 2 Mieć podstawową wiedzę na temat włoskiej dramaturgii i teatru XX wiekuK_W09
EM 3 Znać model organizacyjny włoskiego teatru K_W20
Umiejętności student po zakończeniu kursu powinien:
EM 4 Wymienić i scharakteryzować główne XX-wieczne ruchy artystyczne we Włoszech oraz wpisać je w kontekst społeczno-kulturowy. K_U03
EM 5 Umieć opisać model organizacyjny teatru we Włoszech i wskazać jego mocne i słabe strony. K_U04
EM 6 Scharakteryzować twórczość wybranych włoskich dramatopisarzy. K_U06
Kompetencje personalne i społeczne
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 7 Umieć porównywać zjawiska z różnych dziedzin współczesnej kultury. K_K01
EM 8 Być otwarty na poszerzanie zakresu swojej wiedzy językowo-kulturowej K_K04
EM 9 Posiadać umiejętność syntetycznego ujęcia wybranego tematu i współpracy w grupie. K_K04
Kryteria oceniania
1. Aktywność na zajęciach i lektura wskazanych tekstów (10%)
2. Egzamin (90%)
Literatura
Podstawowa (dramaty i wybrane rozdziały książek):
2. Carolyn Christov-Bakargiev, Arte Povera, Phaidon Press, London 1999. (przedruk manifestu Germano Celanta z 1969 roku)
4. Dario Fo, Misterio buffo, przeł. Józef Waczków (egz. w bibliotece Akademii Teatralnej),
5. Monika Gurgul, Historia teatru i dramatu włoskiego od XIX do XXI wieku. T.2, Universitas, Kraków 2008.
6. Monika Gurgul, Teatr Daria Fo, Universitas, Kraków 1997.
7. Tomasz Kireńczuk, Od sztuki w działaniu do działania w sztuce. Filippo Tommaso Marinetti i teatr włoskich futurystów, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.
8. Tadeusz Miczka, Kino włoskie, Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
9. Pier Paolo Pasolini, Manifest o nowy teatr, w: Eleonora Udalska (red.), O dramacie. Od Sartre’a do Mrożka: poetyki, manifesty, komentarze, Znak, Warszawa 1997.
10. Pier Paolo Pasolini, Pilades, w: tegoż, Pilades. Calderon, Kraków 2007.
11. Oriana Fallaci, Wywiady z władzą, Świat książki, Warszawa 2012 (Prolog i rozdział 1).
12. Oriana Fallaci, Marksista w Nowym Jorku, w: tejże, Pasolini. Niewygodny człowiek, Świat książki, Warszawa 2018.
13. Dorota Semenowicz, Wyjść poza formy. Teatr Carmela Benego, „Didaskalia” 2017 nr 138.
14. Dorota Semenowicz, To nie jest obraz. Teatr Romea Castellucciego i Societas Raffaelo Sanzio, Ha!Art, Kraków 2013.
15. blok poświęcony Dario Fo w: "Didaskalia" 1997 nr 22.
Uzupełniająca:
1. Cezary Bronowski, Historia dramaturgii włoskiej XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
2. Germano Celant, Arte Povera: History and Stories, Electa, Milan 2011.
3. Stefano Ciammaroni, Archiwista narodzin i śmierci, „Kwartalnik filmowy” 2009 nr 67/68.
4.. Dario Fo, Trzy zbiry: farsa w stylu komedii dell'arte, „Dialog” 1998 nr 6.
5.. Józef Andrzej Gierowski, Historia Włoch, Ossolineum, Wrocław 2003.
6. Monika Gurgul, O teatrze i dramacie włoskiego futuryzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.