Teatr amatroski - tradycje, przemiany, konteksty WOT/L/O/TAm
Zajęcia są kontynuacją rocznego cyklu zajęć, poświęconych tej części współczesnego życia teatralnego, którą ogólnie określić można jako „teatr nieprofesjonalny” – uprawiany poza publicznymi instytucjami artystycznymi, a także wybranym zjawiskom z obszaru określanego w badaniach jako teatr „poszukujący”, bądź eksperymentalny.
.W rocznym cyklu podstawowym zbudowany został model pozainstytucjonalnego życia teatralnego – w jego rozmaitości wskazano obszary wyodrębniające się swoją specyfiką; otrzymały one określenie „skupienia”. Wyodrębnionych zostało 6 takich „skupień”: krąg słowa, teatr amatorski, teatr alternatywny, teatr dla życia, teatr dla siebie, dziecko i teatr.
Wskazano relacje, jakie zachodzą między poszczególnymi skupieniami a także między nimi a teatrem instytucjonalnym. Finałem było zbudowanie schematycznego, ale odwołującego się do pozyskanej wiedzy, obrazu teatr nieprofesjonalnego w Polsce.
„Kontynuacje” to uzupełnienie ubiegłorocznego cyklu o ważne zjawiska z braku czasu pominięte, bądź jedynie sygnalizowane. Teraz zostają one poddane głębszej analizie. Włączenie doświadczeń oraz działań studentów (robocza inscenizacja wybranych tematów np. teatr ze słowa) i pokazy filmowe – z reguły unikatowe i niedostępne zapisy przedstawień (np. Akropolis Grotowskiego, zapis Uniwersytetu Poszukiwań 1975, The Brig Living Theatre, spektakle Gardzienic i Akademii Ruchu, teatr więzienny i osób upośledzonych umysłowo) - dają ważkie rezultaty: możliwość pełniejszego poznania i analizy istotnych zjawisk, tendencji, poszukiwań. Daje też podstawy do działań własnych oraz zmianę stosunku do zwykle niewysoko cenionego „amatorstwa”.
1. Krąg słowa – teatr i wokół teatru
- Polski ruch żywego słowa – tradycje: szkolnictwo, teatr robotniczy, teatr szkolny i studencki.
- Teatr w służbie słowa (Rapsodyczny i teatry poezji), teatr stwarzany przez słowo (eksperyment: Teatr na Tarczyńskiej, Pleonazmus).
2. W kręgu /alternatywy
- Polski teatr studencki – synteza, najważniejsze przemiany.
- Od studenckiego do alternatywnego – wpływ światowej kontestacji i kontrkultury.: Living Theatre, Jerzy Grotowski, Eugenio Barba.
- Akademia Ruchu, OPT Gardzienice
3. Teatr dla życia
- Definicja. Ważni twórcy: J. Moreno, R. Wilson.
- Teatr niepełnosprawnych, wykluczonych, więźniów, subkultur: Opera Buffa, Teatr pod Kratą, Teatr Ludowy w Krakowie (terapia i teatr)
- Sztuka i niesztuka, waga procesu. Living Museum w Nowym Jorku
4. Teatr dla siebie
- Tradycje teatru ludowego w Polsce .
- Dzisiejsze przejawy teatru dla siebie: teatr ludowy, teatr małych społeczności.
5. Próba syntezy.
Efekty kształcenia
Wiedza
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 1 Scharakteryzować przeobrażenia w sposobach i formach funkcjonowania nieinstytucjonalnego życia teatralnego. [K_W05++]
EM 2 Wskazywać i rozpoznawać typy i formy nieprofesjonalnej twórczości teatralnej.[K_W20++]
EM 3 Określać motywacje uczestnictwa oraz metody wspierania działań twórczych.[K_W21++]
Umiejętności student po zakończeniu kursu powinien:
EM 4 Wykorzystać zdobytą wiedzę do analizowania i prezentowania aktywności twórczej.[K_U02++]
EM 5Projektować programy działania osób i grup uprawiających twórczość teatralną.[K_U03++]
EM 6Posługiwać się wynikami obserwacji i rozpoznania we własnych działaniach praktycznych i publicystycznych. [K_U12++]
Kompetencje personalne i społeczne
student po zakończeniu kursu powinien:
EM 7 Współdziałać z osobami i zespołami uprawiającymi twórczość nieprofesjonalną.[K_K03++]
EM 8 Uczestniczyć w różnorodnych przejawach nieinstytucjonalnej aktywności kulturalnej.[K_K04++]
EM 9 Działać na rzecz rozwoju tej twórczości, jej społecznej akceptacji oraz wielostronnego, efektywnego wspierania.[K_K06++]
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia jest:
- obecność na zajęciach i aktywny w nich udział,
- wykonanie wskazanych zadań praktycznych.
Literatura
W KRĘGU SŁOWA
1. Lech Śliwonik – Teatr i słowo – kryzys starego, dobrego małżeństwa. SCENA 2010 nr 1
2. Katarzyna Flader – Promieniowanie rapsodyzmu. Wyd. UKSW 2008
3. Mieczysław Kotlarczyk, Karol Wojtyła – O Teatrze Rapsodycznym. Kraków 2001 (s. VII-XXXIV; 11-12; 229-270)
4. Miron Białoszewski – Teatr osobny. PIW 1971
5. Miron Białoszewski – Mylne wzruszenia. PIW 1961
6. Malwina Ciechan – Tarczyńska 11 m 33. SCENA 2010 nr 1 i 2
7. Marian Grześczak – Trzeci wiersz. Przypadki teatru poezji. LSW 1973
8. Tadeusz Nyczek – Teatr Pleonazmus. MAW, Warszawa 1979
W KRĘGU ALTERNATYWY
1. Teatry studenckie w Polsce – red. Jerzy Koenig. Warszawa 1968
2. Jerzy Grotowski – Teksty z lat 1965 – 1969. Wrocław 1990
3. Lech Śliwonik – By czas nie zatarł i niepamięć. Studencki ruch teatralny w Polsce 1954-1989 [w:] Wiedza w świecie teatru. Wyd. AT 2015
4. Żyć i tworzyć inaczej – Julian Beck i Judith Malina o drodze LivingTheatre (zapis rozmowy – L.Śliwonik). SCENA 2000 nr 4
5. Aldona Jawłowska – Więcej niż teatr. Warszawa 1988
6. Konstanty Puzyna – Półmrok. Warszawa 1982 (Przejaśnienie, Jak krety)
7. Lech Raczak – Teatr 107. SCENA 2009 nr 1 i 2
8. Magdalena Gołaczyńska – Mozaika współczesności. Teatr alternatywny w Polsce po roku 1989. Wrocław 2002
*
- Krzysztof Dużyński – Akademia Ruchu 1972-1987. Łódź 1993
- Akademia Ruchu. Miasto. Pole akcji – Warszawa 2006 (3 szkice wstępne)
- Tadeusz Kornaś – Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice. Kraków 2004
- Gardzienicom w darze [na 25-lecie OPT]. SCENA 2002 nr 5
TEATR DLA ŻYCIA
- Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych – red. Irena Jajte-Lewkowicz, Agnieszka Piasecka. Łódź 2006
- Marek Konopczyński – Metoda twórczej resocjalizacji. Warszawa 2008
- Kazimierz Braun – Druga Reforma Teatru? Wrocław 1979
- Lech Śliwonik – Nowe pola teatru. SCENA 1991 nr 9
- Tadeusz Kornaś – Teatr Ludowy terapeuta. SCENA 1999 nr 5
- Ewa Moczadło – W więzieniu teatr? SCENA 2002 nr 3/4, 5, 6
- Wojciech Retz – Teatr dla spotkania. SCENA 2005 nr 1
- Justyna Sobczyk – Spotkanie dwóch światów? SCENA 2004 nr 3
- Krystyna Jędrys – Mówiący gestem odchodzą. SCENA 2009/4 i 2010/1
- Paulina Brzezińska -…mam pytanie, proszę trupa… SCENA 2016 nr 3-4
TEATR DLA SIEBIE
- Teatry ludowe w Polsce – opr. A Bień i J. Cierniak. Warszawa 1928
- Sejmiki wiejskich teatrów – red. L. Śliwonik. Warszawa 1993 (P. Dahlig, L. Śliwonik)
- Sejmiki wiejskich teatrów – 2 – red. L. Śliwonik. Warszawa 1998 (W. Paluch)
- Lech Śliwonik, Piotr Dahlig – Teatr ocalany. Warszawa-Tarnogród 201